12.oktobra 2010.godine održano predavanje u Kulturnom centru , na temu “Kulturna baština Svrljiga”.
U utorak, 12.oktobra 2010.godine od 19,oo časova u salonu Kulturnog centra Svrljig, održno je predavanje pod naslovom “Kulturna baština Svrljiga”.
Predavači: dr Vladimir Petrović i mr Vojislav Filipović iz Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti.
Oni su prisutnima predstavili rezultate najnovijih arheoloških iskopavanja u svrljiškom kraju. Naime u svrljiškoj opštini već petnaestak dana boravi ekipa arheologa.
Poslednja iskopavanja vršila su se na njivi Ljubiše Rašića, u ataru sela Niševac, gde je po rečima predavača otkrivena građevina iz perioda početka drugog veka.
Smatra se da će na toj njivi u budućnosti biti jezgro budućeg arheološkog parka.
Vojislav Filipović: Pra istorija svrljiga – period iz koga skoro da nema podataka!
Prekonoška pećina – Velika duvka
Pra istorija Svrljiga, počinje sa samim početkom čoveka, i prestaje negde sa rimskim osvajanjima ove teritorije .
Najznačajnije nalazište u svrljiškom kraju, možda i realno najznačajnije nalazište u celoj Srbiji, nalazi se u selu Prekonoga.
Radi se o prekonoškoj pećini, velikoj duvki.
Zašto je značajna ta pećina?
Zato što se pre 140 – 150 godina prva istraživanja tih najranijih čovekovih staništa , odvijala su se baš na tom mestu , u prekonoškoj pećini. Ne samo u prekonoškoj pećini, već su ta istraživanja vršena i od strane Jovana Cvijića, predsednika akamdemije, učenog geografa, cenjenog istraživača.
Jovan Cvijić je iztraživao prekonošku pećinu, veliku duvku, i u njoj je pronašao najverovatnije ostatke staništa, pećinskog čoveka.
Pronađen je zub pećinskog medveda, koji je živeo u prekonoškoj pećini pre 300.000 godina.
Zanimljivo je to da je Kralj Milan , ustvari i pokrenuo ta istraživanja, negde sredinom 90 tih godina 19 veka on je posetio prekonošku pećinu i on je inicijator stepenica koje su naprevljene, kao i gvozdena vrata. Kralju Milanu u znaku pažnje i dolaska u sam Svrljig meštani su poklonili jednu lobanju , kako su je oni nazivali od “Čudnovatoga zvera”, a u stvari to je bila lobanja pećinskog medveda.
Ova pećina ima veliki značaj, i ona je i dan danas prepuna raznih ostataka, ne samo pećinskih medveda, već i pećinskih hijena, pećinskih lavova, sve te životinje su od prilike dužine pet metara, što je to u današnjem svetu nezamislivo.
Ovu pećinu su kasnije naselili Neadretalci negde oko 150.000 godina pre naše ere.
Takođe je pronađen nožić od kremena, malo boljeg kamena, koji je svedočanstvo o prisustvu Neadretalaca u prekonoškoj pećini.
Prekonoška pećina nije nalazište iz skoro svih doba, pa čak i iz srednjovekovnog perioda.
Značajno: Primerci pećinskog medveda, ne da su samo značajni i najveći arheološki primerci u Srbiji, već i na celom Balkanskom poluostrvu, rekao je u svom izlaganju Vojislav Filipović.
Na teritoriji današnjeg Niševca, gde su u toku iskopavanja, otkriveni su ostaci naselja plemena Tribala. To je pleme koje je živelo u vreme kada i čuveni Iliri i Tračani u današnjoj Bugarskoj. To nam govori da imamo sigurno jedno naselje tog plemena, koji su kroz istoriju harali i napadali razne zemlje, tada Grčku i Makedoniju. Takođe pronađeno je i groblje Tribala, što je izuzetno retko, jer u celoj Srbiji nema ni jedno groblje iz tog perioda, a otkriveno je u selu Palilula.
Ovo najznačajniji period ljudske istorije. Antička prošlost Svrljiga, intregirala je mnoge istraživače, ali mi smo prvi koji smo se za to zainteresovali, ovo su momenti kada smo u prilici da pokrenemo jedna ozbiljna arheološka istraživanja na ovom tlu rekao je Petrović.
12.oktobra 2010.godine održano predavanje u Kulturnom centru , na temu “Kulturna baština Svrljiga”.
